ارتباط “برونگرایی” و “درونگرایی” با فن بیان کودکان و نوجوانان

نکته ی قابل توجّه در مورد بچّه های درونگرا:
در پاره ای از موارد به بچه های “درونگرا” به اشتباه برچسب خجالتی بودن می زنند، که این کار اشتباه است، چه بسا “درون گراهایی” که توان صحبت کردن در جمع را به راحتی دارند، ولی به خاطر ترجیحی که تیپ شخصیّتی شان دارد، دوست ندارند در جمع حضور زیادی داشته باشند.

برخی از والدین تشخیص مناسبی از تیپ شخصیّتی فرزندشان نداشته و از خجالتی بودن فرزند خود گلایه می کنند، در صورتیکه آنها چنین مشکلی نداشته و تنها خصوصیّت شخصیتی اش باعث شده چنین برداشتی از رفتار او پیدا نمایند.

برونگرایی در بچه ها

همانطور که از نام این تیپ شخصیتی مشخص است، “برونگرایی” رفتاری است که نمود بیرونی و خارجی آنها بیشتر است. بدیهی است رفتارهای آنها با فعّالیّت عملی بالاتری همراه است.

برخی دیگر از خصوصیّت های بچّه های برونگرا به شرح زیر است:

♣ این بچّه ها تسلّط کمتری بر نفس و خواسته خود دارند.

♣ در جمع دوستان و آشنایانشان از اعتماد به نفس بیشتری، برای اظهار نظر برخوردار هستند.

♣ از فعّالیّت های گروهی لذّت می برند، و آن را به فعّالیّت های انفرادی ترجیح می دهند.

♣ وقتی در حال بازگو کردن اتفاقات هستند، احساس شان این است انرژی خوبی به سمت خود جذب کرده اند.

♣ وقتی که در جایی حضور دارند، این حضور توأم با سرو صدا و جنب و جوش زیادی همراه است.

♣ تُن صدای قوی تری دارند، و با صدای بلندتری صحبت می کنند.

♣ سرعت صحبت کردن آنها نسبت به افراد برونگرا بیشتر است.

تفاوت بچّه های ” برونگرا” و “درونگرا”

برای اینکه تفاوت این دو گروه شخصیتی بیشتر برایتان روشن شود، این تفاوت را از پنج جنبه زیر مورد بررسی و دقّت نظر قرار خواهیم داد:

۱–میل و خواسته:

بچّه هایی که “درونگرا” هستند، اگر با مشکلی مواجه می شوند، توجه به افزایش آگاهی خود دارند، قبل از اینکه در مورد آن بخواهند بحث کنند. بدیهی است وقتی بخواهند در مورد موضوعی راه حلّی پیدا کنند، مایلند که این راه حل را در سکوت و تنهایی خود به دست بیاورند.

به عبارت دیگر آنها بسیار متمایل هستند که پردازش اطلاعات را در درون خود انجام دهند.

امّا “برونگراها”، مدام در حال جستجو کردن برای یافتن فرصت هایی برای گفتگو کردن و فعّالیّت های اجتماعی هستند، آنها برای نوشتن خاطرات روزانه خود تمایلی نشان نمی دهند.

آنها نیاز به این دارند که بازخورد فوری از برخوردها و رفتارهایشان، خواه والدین شان باشند، خواه معلّم یا دوستان شان، ببینند و گاهی وقت ها به صراحت این مسأله را عنوان می کنند و بیشتر انتظار به دیدن واکنش های غیرکلامی دارند.

برای حل مشکل خود تمایل دارند در گفتگوهای گروهی شرکت کنند و از مشارکت جمع برای رفع این مشکل استقبال می کنند. بچّه های “برونگرا” دوست دارند با صدای بلند فکر کنند، و بهترین راه حل ها را در هنگام حرف زدن به ذهن شان خطور می کند.

۲– تصمیم گرفتن:

بچّه های “درونگرا” قبل از اینکه بخواهند هر گونه تصمیمی بگیرند به زمان نیاز دارند، بدیهی است این افراد تصمیم گیری مستقل و بدون دخالت دیگران برایشان مطلوب تر است. در عوض اشخاص “برونگرا” در مواقع بحرانی دوست دارند به سرعت عکس العمل نشان دهند. آنها قبل از تصمیم گیری دوست دارند از دیگران اطلاعات مورد نیازشان را دریافت نمایند.

۳-تعاملات بین فردی:

بچّه های “درونگرا” وقتی با دیگران تعاملات شان زیاد می شود به شدّت احساس می کنند انرژی مورد نیازشان کاهش یافته و تحلیل رفته است، و برای تجدید این انرژی نیاز به سکوت و تنهایی دارند. در صورتی که “برونگراها” با تعامل با دیگران هست که انرژی می گیرند و وقتی تنها هستند، سطح انرژی آنها پایین می رود.

۴- توجّه و تمرکز:

اگر بچّه ای هنگام سکوت تمرکز نداشته باشد و در تمرکز بر روی افراد و اشیاء پیرامونش ناتوان باشد، “برونگرا”؛ و اگر بر روی افکار و نظرات درونی خود تمرکز زیادی داشته و اغلب به گفتگوی درونی مشغول باشد “درونگرا” است. این تیپ شخصیّتی، یعنی “درونگراها” از تمرکز در سکوت بر روی یک موضوع لذّت برده و بر روی تفکّرات و نظرات درونی شان تمرکز زیادی دارند.

۵- نقاط قوّت طبیعی:

استعداد و نقاط قوّت طبیعی بچّه های “درونگرا” در مستقل عمل کردن آنهاست. آنها به نظرات دیگران به اندازه کافی توجّه دارند، و قبل از اینکه کاری انجام دهند موقعیّت مربوطه را خوب بررسی می نمایند، همچنین آنها هنگام بروز بحران در آرام کردن افراد و گروه ها به نحو احسن انجام وظیفه می کنند.
از نقاط قوّت “برونگراها” به وجود آمدن احساس شور و هیجان آنها می توان اشاره کرد. همچنین آنها در عکس العمل نشان دادن سرعت قابل قبولی دارند و به افراد و گروه ها به خوبی انرژی را منتقل می کنند.

۶- نقاط ضعف طبیعی:

“درونگرها” از درمیان گذاشتن افکارشان با دیگران ناتوان هستند. آنها معمولا تمایلی به گرفتن مشورت از دیگران ندارند و قبل از اینکه کاری را انجام دهند بیش از اندازه و به صورت افراطی فکر می کنند . آنها به مکتوب کردن مطالب بیش از اندازه تأکید دارند.
نقاط ضعف طبیعی بچّه هایی که “برونگرا” هستند، این است که به دیگران در صحبت کردن فضای کافی را نمی دهند و دوست دارند خودشان به اصطلاح متکلّم وحده باشند، همچنین به اطلاعات دیگران خیلی توجّهی ندارند و قبل از فکر کردن واکنش نشان می دهند.

شش مورد اشاره شده در بالا مهم ترین تفاوت هایی بودند که می توان در مورد بچّه های “برونگرا” و “درونگرا” از جنبه های مختلف در نظر گرفت.

از زوایای دیگری نیز می توان به این اختلافات توجه کرد، که به نظرم اگر بخواهیم بیشتر از این وارد جزئیات مباحث بشویم، وارد موضوعات روانشناسی خواهیم شد.

به عنوان مثال “درونگراها” با شرکت نکردن در بحث ها یا واکنش نشان ندادن نسبت به گفتگوهای دیگران، به نوعی باعث آزار دیگران می شوند و بر عکس همین مسئله، بچّه هایی که “برونگرا” هستند با صحبت کردن و جلب توجّه زیاد به دیگران، اجازه مطرح شدن به آنها نداده، و این موضوع ممکن است باعث آزارشان شود.

حالا که با ویژگی های بچّه های “برونگرا” و “درونگرا” به صورت کلّی آشنا شدید، شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که چگونه می توانید متوجّه شوید که فرزند شما به کدام یک از این دو تیپ شخصیّتی تعلّق دارد.

این مسئله از آن جهت دارای اهمیّت است که می توانید، بسته به تشخیصی که انجام می دهید، با اتّخاذ راهکارهای مناسب، مقدمه افزایش اعتماد به نفس فرزندتان را در هنگام صحبت کردن در مقابل جمع که یکی از پیش نیازهای اساسی فنّ بیان است، به صورت مطلوب و مؤثری فراهم نمایید.

راستش را بخواهید، برای آموختن مهارت های کلامی به بچّه های “برونگرا” با مشکل کمتری مواجه هستید، امّا برای تعامل با بچّه هایی که تیپ شخصیّتی “درون گرایی” دارند، پدر و مادرها معمولاً با دردسر مواجه می شوند. سوءتعبیری که معمولاً در این مورد اتّفاق می افتد و پیش از این هم به آن اشاره شد این است که، دیگران به اشتباه فکر می کنند این بچّه ها، خجالتی، منزوی و غیرصمیمی هستند. بدیهی است که این طرز تفکّر در مورد این تیپ شخصیّتی از بچّه ها درست نبوده، و باعث می شود رفتار درستی با آنها انجام نشود.

برونگرایی یا درونگرایی؛ چگونه می توان آنها را در بچه ها تشخیص داد؟

با روشی که در زیر توضیح می دهم، این امکان برایتان بوجود می آید که بتوانید تا اندازه زیادی تشخیص دهید، آیا فرزند شما در گروه “برونگراها” تعریف می شود، یا ویژگی هایش او را جزء “درونگراها” قرارمی دهد.

بدیهی است این مسئله به غیر از کمکی که می تواند در مورد آموزش مهارت های کلامی و فن بیان برایشان داشته باشد، در بسیاری از جبنه های دیگر زندگی یاری رسانشان خواهد بود.

تفسیر نتایج و بررسی پاسخ ها:

تفسیر نمره های بالاتر از ۱۴:
اگر نمره ی اختصاصی به فرزند شما بالاتر از ۱۴ باشد، می توان گفت که تیپ شخصیّتی او “برونگرایی” است.

چنین فردی برای اداره امور زندگی خودش، به محرک های انگیزشی قوی تری نیازمند است. این بچّه ها دارای دیدگاه خارجی و به عبارت دیگر عینی بوده، و سطح فعّالیت های عملی بالایی دارند.

با چنین ویژگی هایی طبیعی است که میزان تسلّطی که بر خودشان دارند نسبت به افراد “درونگرا” کمتر است و تمایل دارند که بر محیط اطراف خود تأثیرگذار بوده و با دیگران به رقابت بپردازند، و از اینکه در مجامع و فعّالیت های اجتماعی ظاهر شوند استقبال می کنند.

تفسیر نمره های پائین تر از ۱۴:
بچّه هایی که نمره ی پایین تر از ۱۴ کسب کرده باشند، به احتمال زیاد “درونگرا” هستند. این بچّه ها برای شروع و یا ادامه دادن کارها، به انگیزه های خیلی ویژه و با قدرتی نیاز ندارند. آنها آمادگی بیشتری برای خودداری کردن و مسلّط شدن بر نفس شان از خود نشان می دهند.

آنها ترجیح می دهند، بیشتر فرصت های خود را به مطالعه و یا در تنهایی بگذرانند؛ و به دلیل اینکه از تنها بودن لذّت می برند، خیلی تمایلی به معاشرت با دیگران و حضور در جمع ندارند.

بعد از اینکه نمره ی اختصاصی به فرزند خود را مشخص کردید، اتّخاذ برخی از راهکارها، می تواند به آنها کمک نماید تا از میزان “برونگرایی” و یا “درونگرایی” آنها کاسته، و به این شکل وضعیّت مطلوبی را برای آنها فراهم نماید.

یادمان باشد که تعادل در هر زمینه ای مفید است، بی شک به علت اهمیت موضوع است که حضرت علی(ع) فرموده اند:
“خیر الامور اوسطها”

همانطور که گفتم، بسته به اینکه فرزند شما به کدام یک از دو تیپ شخصیّتی که در موردشان صحبت کردیم، نزدیک تر باشد، در حوزه صحبت و سخنرانی کردن در جمع و یا گفتگوهای دو نفره ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.

به عنوان مثال، بچّه هایی که تیپ شخصیّت “برونگرایی” شدیدی دارند، تمرکز ویژه ای روی حرف هایی که می زنند نداشته، و گاهی سرعت صحبت کردن آنها به گونه ای است که نمی توانند عبارت ها را واضح و گویا تلفظ نمایند.

به علاوه ممکن است در جمعی که در آن به سر می برند، خودشان را به اصطلاح متکلّم وحده فرض نموده و ارتباط و تعامل دو طرفه ای که در هر نوع گفتگوی مناسبی لازم است برقرار شود را، رعایت نکرده، و باعث اذیّت شدن دیگران در جمعی که به سر می برند بشوند.

از طرف دیگر بچّه هایی که خصوصیّت “درونگرایی” در آنها نمود بیشتری دارد، به علّت حضور کم رنگی که در جمع دارند، خیلی تمایلی به صحبت کردن، در آنها دیده نمی شود، و برای این کار نیز انرژی لازم را نمی گذارند. برای این بچّه ها لازم است کار بیشتری انجام شود.
نکته دیگری که در مورد لزوم تعادل سازی تیپ شخصیّتی بچّه ها باید در نظر بگیرید، این است که علاوه بر تأثیر زیادی که این آگاهی نسبت به آموزش مهارت های کلامی برای آنها از خود برجای می گذارد، باید توجّه کنید که بخش های زیادی از زندگی آنها را نیز، مانند ارتباط مؤثر دچار چالش می کند.

بنابراین ایجاد اعتدال در هر دو مورد، می تواند در طول زندگی برای آنها مفید باشد.

به همین دلیل توجّه شما را در ادامه به راهکارهای پیشنهادی برای رویکرد اصلاحی که می توانید در برخورد با هر دو گروه به صورت مجزا داشته باشید، جلب می نمایم.

راهکارهایی که به بچّه های “درونگرا” می تواند کمک کند:

۱- ایجا امکان برای شرکت در برنامه های جمعی مورد علاقه شان:

بر اساس خصوصیّت هایی که از بچّه های درونگرا برشمردیم، ممکن است آنها از فعّالیّت های جمعی گریزان باشند، مثلاً علاقه ای به شرکت در میهمانی ها نداشته باشند. ولی می توانید جایگزین های مناسبی برای آن انتخاب، و به آنها پیشنهاد دهید.
کمی فکر کنید:
آیا او در یکی از زمینه های ورزشی و یا هنری علاقه خاصّی از خود نشان می دهد؟ و از انجام دادن آنها لذّت می برد؟

اگر چنین است، می توانید از این فرصت استفاده نموده و آنها را برای انجام فعّالیت های جمعی در همین رابطه تشویق نمائید.

 یادتان باشد که شرکت در فعّالیّت های جمعی تنها به مهمانی رفتن خلاصه نمی شود، و اگر کمی دقّت کنید می توانید جایگزین های مناسبی رابرای آن پیدا نمائید.

بنابراین فرصت را از دست نداده؛ دست به کار شوید، و برای نقش آفرینی بیشتر فرزندتان در فعّالیّت های گروهی، مورد مناسبی انتخاب، و به او پیشنهاد دهید.
یادتان باشد، لزومی ندارد او را از اصل ماجرا مطّلع نمائید؛ بلکه به صورت غیرمستقیم، مسیری را فراهم کنید تا او بتواند از انتخاب خود لذّت برده و تجربه ی جدیدی را از مشارکت جمعی پیدا نماید.

۲- اطّلاعات او را افزایش دهید:

اگر احساس می کنید فرزند شما به این دلیل در کارهای گروهی شرکت نمی کند که حرفی برای گفتن ندارد، بنابراین دست به کار شده و از هر راهی که می توانید مسیر کسب اطلاعات و بالابردن سطح دانش او را افزایش دهید. در اختیارگذاشتن منابع جدید مورد علاقه ی او می تواند یکی از راهکارهای مناسب در این مورد باشد.

می توانید او را به عضویّت یکی از کتابخانه های عمومی شهر محل سکونت خود درآورده و برای استفاده کردن از منابع این مراکز او را راهنمایی نمائید. بدیهی است آشنا کردن او با افراد مطلع و نشان دادن مسیر کسب دانش و اطلاعات توسط آنها می تواند یکی از راهکارهای جایگزین دیگر باشد.

۳- تا جایی که می توانید در خانواده خود به ابراز احساسات بپردازید:

شما به عنوان والدین و بهترین الگوی فرزندتان، لازم است بتوانید به راحتی در مورد احساساتتان با سایر اعضای خانواده صحبت، و تبادل نظر کنید. چنانچه خود را نسبت به انجام این کار موظف کنید، به صورت غیر مستقیم بر روی آنها تأثیر گذاشته و او نیز به راحتی می تواند این کار را انجام دهد.

به این شکل در حقیقت راه را برای ابراز احساسات در خانواده توسّط بچّه ها باز کرده و آنها را به صحبت کردن و خارج شدن از لاک تنهایی خود تشویق می نمائید.

نکته دیگر در رویکردی که لازم است اتخاذ کنید در مورد آموزش مهارت های کلامی به بچه های درونگرا این است که، اعمال آموزش های خود و تمرین هایی که برای افزایش توانمندی آنها در فن بیان معمولا ارائه می شود را با اجبار همراه نکنید.

بدون هیچ عجله ای اجازه دهید آنها نخست ضمن کنار آمدن با ویژگی های شخصیتی خود، فلسفه لزوم فراگرفتن این مهارتها را بیاموزند، سپس همزمان ضمن تعدیل خصوصیت هایی که در آموزش فن بیان آنها تاثیر گذار است، برای افزایش توانمندی های خود و استفاده از تکنیک ها و تمرین های مختلف این مهارت ارزشمند، گام های عملی خود را بردارند.

بدین شکل از فراگرفتن این مهارت سرخورده نشده و تمام توان خود را برای یادگرفتن آن اختصاص خواهند داد.