۱۰ نکته کلیدی برای افزایش هوش مالی کودکان و نوجوانان

چرا باید به بچه ها سواد مالی را آموزش داد؟

۱- وجود تبلیغات زیاد و لزوم واکسینه کردن بچه ها دربرابر آنها

به غیر از تبلیغات محیطی که به صورت بیلبوردهای بزرگ و با وضوح هر چه تمام تر در سرتاسر شهر چشم هر بیننده ای را نوازش می دهد، این روزها وقتی تلویزیون را روشن می کنیم و یا سراغ هر رسانه ارتباط جمعی دیگر می رویم، به اولین چیزی که مواجه خواهیم شد، حجم زیاد تبلیغات کالاها و خدمات مختلف موجود در آنهاست.

بخش زیادی از این تبلیغات به واسطه جایگاه خاصی که بچه ها این روزها در خانواده ها پیدا کرده اند، و تاثیری که می توانند بر روی سبد اقتصادی خانواده بگذارند به صورت ویژه متوجه آنهاست.

ظاهرا متولیان فروش اجناس و صاحبان کالا و خدمات به خوبی دریافته اند که اگر بچه ای کالایی را بخواهد به هر شکلی که شده برای به دست آوردن آن خانواده ها را تحت فشار قرار می دهد، و معمولا والدین نیز در نهایت با مقاومت کمی که از خودشان نشان می دهند ناگزیر به تهیه آن خواهند بود.

اتفاقی که بعد از آن می افتد به غیر از مباحث تربیتی که خارج از مباحث این مقاله است، این است که بچه ها دیگر خود را مجبور به دانستن یک سری از مفاهیم پولی و اقتصادی ندیده و شاید هم تا سال های خیلی دور با این مسائل آشنا نشوند، مفاهیم ارزشمندی مانند سرمایه گذاری برای آینده، پس انداز بلند مدت، محدودیت بودجه و ….
با کمی تامل در مطلب بالا متوجه خواهید شد که، برای عدم تاثیرپذیری تبلیغات در عصر حاضر بر روی بچه ها و استفاده کردن از موقعیت های پیش آمده به نفع آموزش صحیح خانواده، لازم است که مباحث آموزشی مربوط به حوزه هوش مالی برای کودکان از همان سال های ابتدایی مطرح و والدین به صورت تئوری و عملی والدین بچه ها را با این مباحث آشنا نمایند.

۲- اکثر والدین در عصر حاضر آینده مالی موفقی را برای فرزندانشان تصور نمی کنند:

وضعیت فعلی اجتماعی، اقتصادی و مسائل مختلفی که کشورهای جهان مخصوصا از نوع جهان سومش، با آنها مواجه است این بینش را در خانواده ها نهادینه کرده که خیلی آینده مالی خوبی در انتظار فرزندانشان نیست و طبق تحقیقی که در کشورهای توسعه یافته انجام گرفته حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد از آنها با صراحت به این مسئله اذعان داشته اند.

این آمار مربوط به کشورهای پیشرفته می باشد و خدا می داند که اگر نمونه این تحقیق در کشورهای توسعه نیافته ای مانند ایران انجام شود نتیجه به شکلی خواهد بود. شاید همین دلیل ساده آموزش مسائل مالی به کودکان و نوجوانان را از مرحله مستحب به واجب تبدیل کرده است و بسیاری از پدر و یا مادرها به تکاپو افتاده اند، تا با آموزش مفاهیم مهم مالی و پولی آینده درخشانی را برای فرزندان خود رقم بزنند.

۳- آموزش برخی از مسائل مالی در کودکی بسیار آسان تر از دوران بزرگسالی است

به وجود آمدن برخی از باورهای اقتصادی مانند بودجه بندی، سرمایه گذاری، صرفه جویی، پس انداز و …. وقتی از دوران کودکی و خردسالی انجام شود، تاثیر بسزایی در آینده بچه ها می گذارد. و اگر والدین نسبت به آن کوتاهی داشته باشند بچه ها خیلی دیر، ناقص و نادرست این مفاهیم را از اشخاص دیگری فرا می گیرند، و این اطلاعات حتی اگر درست هم باشد در زمانی به آنها رسانده می شود که کارایی چندانی برای آنها نخواهدداشت.

پس قبل از اینکه زمان سپری شود لازم است والدین به این آموزش ها اهتمام ورزیده و به صورت درست و علمی خودشان آنها را در اختیار بچه ها بگذارند.

۴- آموزش مهارت های مالی و پولی لازم است در طول زمان و آهسته انجام شود

وقتی صحبت از مهارت می شود، و این واژه با عبارت مکمل خود می آید، این مفهوم را به ذهن می رساند که در مورد آن کار خاصی که باید مهارتش را بیاموزیم، به غیر از دانستن مباحث علمی و تئوری حتما لازم است یکسری از کارهای عملی و تمرینی را انجام داد.

آقای دیوید آگیلوی در یکی از کتاب های خود که در ایران با عنوان “از ما بهتران” ترجمه شده می گوید” افرادی می¬توانند در سطح جهانی مطرح شوند که از زمان خردسالی تا اوایل دوران جوانی خود حدود ده هزار ساعت تمرین کرده باشند”، حالا زمینه این تمرین می خواهد کار فکری و علمی باشد و یا اینکه یک کار ورزشی و عملی.

همانطور که در حال فکر کردن به این مفهوم هستید تصور کنید که فرزند شما بزرگ شده و به سنی رسیده که می خواهد از نظر اقتصادی مستقل شود و به اصطلاح گلیمش را از آب بیرون بکشد.

خب تصور بفرمائید وقتی بخواهد کسب و کار مورد علاقه اش را راه بیاندازد چه قدر دانسته های مالی به دردش می خورد، و اگر با این مفاهیم از قبل آشنا نشده باشد چه میزان زمان نیاز دارد که این مفاهیم را در زندگی عملی خود به صورت عملیاتی دربیاورد.
منظور این نیست که شما باید آموزه های مورد نیاز فرزندتان را به شکلی دراختیار آنها قرار دهید تا یک اقتصاددان موفق از کار در بیاید، بلکه باید این واقعیت را همیشه مورد توجه قرار دهید که:
موفقیت مالی بچه ها وابسته به آن است که آموزش های اصولی مالی و اقتصادی برای آنها از کودکی آغاز و به آهستگی در وجود آنها نهادینه شود. در این اصل هیچ شکی به خود راه ندهید، چرا که فردا برای رسیدن به این حقیقت خیلی دیر است.

حالا که به برخی از واقعیت ها در ارتباط با لزوم آموختن مسائل مالی به فرزندان خود آشنا شدید در ادامه به نکاتی که والدین در آموزش سواد مالی به فرزندان خود باید به آن توجه کنند خواهیم پرداخت :

۱-والدین در آموزش های مالی خود با هم هماهنگ باشند

اولین نکته ای که باید قبل از آموزش مفاهیم هوش مالی پدر و مادرها به آن توجه کنند این است که آنها لازم است روش واحدی را برای این آموزش به فرزندانشان انتخاب کنند، و نسبت به آن با یکدیگر توافق کامل داشته باشند. بدیهی است به علت نقش مهم آنها در این آموزش ها، هماهنگ نبودنشان می تواند بچه ها را دچار سردرگمی کرده و از طرف دیگر کاری کند که برخی از آنها به صورت هوشیارانه از فرصت ایجاد شده به نفع خود سوء استفاده کنند .
به عنوان مثال:

فرض بگیرید که شما پدری هستید که خیلی انظباط مالی برایتان مهم نیست، و از طرف دیگر همسرتان بخواهد برخی از شیوه های بودجه بندی و داشتن حساب و کتاب مالی را به فرزندتان آموزش دهد و به اصطلاح با حساب و کتاب خواسته ها و دخل و خرج فرزندتان را کنترل نماید.

در این صورت اتفاقی که می افتد این است که شما به عنوان پدر خانواده هر چیزی که فرزندتان بخواهد دوست دارید برایش بدون توجه به رویکرد آموزشی همسرتان تهیه نمائید و آن وقت است که دچار مشکل و چالش خواهید شد. مسئله وقتی جالب می شود که به علت رابطه خوبی که با فرزند خود از نظر

عاطفی دارید، استدلالتان این باشد که فرزند من درک شخصیتی بالایی دارد و هر چیزی که لازم است می تواند خودش کنترل کرده و دلیلی ندارد که از این سن و سال به او سخت گیری کنم.
در این خانواده مادر به مرور زمان از نظر فرزندان نقش یک فرد خسیس را به خود می گیرد، و پدر خانواده تبدیل به نقش یک فرد مهربان و دست و دلباز خواهد شد.

2-به شخصیت بچه ها در آموزش های مالی توجه داشته باشید

متوجه باشید که شخصیت هر بچه ای با بچه های دیگر متفاوت است. به عنوان مثال برخی از آنها ولخرج و برخی شان اهل پس انداز کردن هستند. بدیهی است خیلی نمی توان در مورد مطلوب بودن هر یک از این اخلاق های رفتاری نظر قطعی داد؛ و این مسئله باعث می شود که هنگام آموزش مسائل مالی به هر گروه از آنها با احتیاط بیشتر کار را به پیش برد.
برای آموزش به کودک مهم است که در ابتدا والدین شخصیت فرزندان خود را بشناسند و بدور از برچسب زدن و اجبار خاصی به آنها؛ آموزش های متناسب با شخصیت شان را در اختیار آنها قرار دهند.

۳-کاری کنید که بچه ها خواسته ها و نیازهایشان را بشناسند

شما هم حتما بچه هایی که در خیابان یا فروشگاه، لباس والدینشان را چسبیده و برای خرید کردن وسیله یا خوراکی مورد نظر خود فریادشان به آسمان بلند است را دیده اید. هر تفسیری که از علت این رفتارها دارید محترم است اما باید بدایند که، عدم آموزش مسائل مالی در خردسالی و کودکی دلیل بیشتر بروز این رفتارها است.
اولین مسئله ای که در مورد شیوه تربیتی مسائل مالی و پولی بچه ها باید در نظر گرفت این است که به آنها باید به درستی بیاموزید که نیازها و خواسته های انسان به دو گروه مختلف تقسیم می شود:

برخی از آنها مانند نیاز به غذا، آب پوشاک و مسکن جزء بخش ضروری آن محسوب می شود و می توان گفت که زندگی بدون وجود آنها به مخاطره می افتد و شاید هم بتوان گفت غیر ممکن می شود.
بخش دیگری از نیازها که می توان آنها را خواسته ها نامید به نوعی در راستای برآورده کردن با کیفیت نیازهاست و آنها کالاها و خدماتی هستند که معمولا ضرورتشان مانند گروه اول نیست و اگر برآورده شدن آنها انجام نشود و یا به تاخیر بیافتد آسیبی را به انسان نمی رساند. در حقیقت برآورده شدن آنها در اولویت دوم در زندگی تعریف می شود.
جا انداختن این مفهوم برای بچه ها ضروری است که:

4-آموزش مهارت های پولی و مالی را برای بچه ها از سنین پایین شروع کنید.

یکی از دانشگاه های معتبر آمریکا در تحقیقی که بر روی بچه های خردسال (۳ تا ۴ سال) انجام داده ثابت کرده که کودکان خردسال بسیاری از مفاهیم مالی و اقتصادی مانند خرید کردن، مبادله کردن، ارزشمند بودن یک چیز و یا بی ارزش بودن آن، شناخت پول و چگونگی استفاده از آن، فرق برخی از کالاها از نظر ارزش پولی و …. را خیلی خوب متوجه می شوند.

بنابراین با توجه به این واقعیت هیچ وقت تصور نکنید که برای یاد دادن برخی از مفاهیم مالی و اقتصادی زود است و با این توجیه که آنها متوجه نمی شوند، این آموزشها را به تعویق بیاندازید.
به عنوان مثال همانطور که در بحث قبلی هم به آن اشاره شد، از جمله مشکلاتی که والدین با بچه های کم سن و سال مواجه هستند عدم توانایی در کنترل بچه ها هنگام خرید است. بچه ها هر چه را که می بینند تمایل دارند همان لحظه داشته باشند و به هر ابزاری متوسل می شوند که صاحب آن وسیله شوند .اینطور که مشخص است این کودکان دارای صبر پایینی هستند ونمی توانند خواسته های خود را به تعویق بیندازند. برای آموزش صبر به بچه های خردسال (حدود ۴ سال)، می توان دو عدد از خوراکی های مورد علاقه اش را تهیه و به او
یکی را نشان دهید، قبل از اینکه اقدام به خوردن آن کند لازم است به او یادآور شوید که می توانی انتخاب کنی که این خوراکی را الان بخوری یا اینکه ۱۰ دقیقه صبر کنی و به جای یک خوراکی دو تا بگیری. در این روش بچه ها می توانند یاد بگیرند که چگونه با گذشتن از خواسته های لحظه ای خود می تواند پاداش بزرگ تری را دریافت نمایند. فراموش نکنید کودکان آنچه را با چشمان خود ملاحظه می کنن فرا می گیرند به همین دلیل کاری که انجام می دهید بسیار مهم تر از چیزی است که بیان م می کنید.

۵-با حرف زدن و سخنرانی نمی توان دانش مالی را به کودکان منتقل کرد

بچه ها معمولا در مورد مسائل آموزشی که توسط والدینشان به آنها منتقل می شود نوعی جبهه گیری از خود نشان می دهند، و به نوعی مسائل آموزشی با واکنش منفی آنها مواجه می شود، و آموزش مباحث مالی نیز از این رویکرد جدا نیست.
با توجه به چهار راهکار زیر تا حدود زیادی می توانید این مشکل را برطرف کنید، و امکان انتقال اطلاعات مناسب را به بچه ها فراهم نمائید:
اول از همه یادتان باشه وقتی می خواهید موضوعی را به بچه ها آموزش بدهید برای اینکه این آموزش بتواند بیشترین تاثیر را روی آنها داشته باشد لازم است به صورت غیرمستقیم در اختیارشان گذاشته شود.

برای این کار لازم است از فرصت های مشترکی که در طول زندگی برایتان ایجاد می شود برای توضیح دادن برخی از مسائل به صورت عملی استفاده کنید.
نکته بعدی این است که این آموزش ها را نباید به شکل کلاسی و یک مرتبه در اختیار آنها قرار دهید بلکه مسیر آهسته ای را برای ارائه به بچه ها انتخاب کنید و همانطور که گفتم در زمانهای مناسب بنا به فراخور پیش آمده، کم کم مطالب را در اختیارشان بگذارید. بنابراین باید در ارائه مطالب به بچه ها خیلی با سرعت عمل نکنید و این مسیر به آهستگی سپری شود.
سومین نکته مهم دیگه ای که باید به آن توجه کرد این است که، برای تاثیر بهتر مطالب، لازم است نخست خودتان نکات را خوب یاد بگیرید و در انجام آنها به مهارت برسید و بعد از آن نسبت به انتقال آنها به بچه ها اقدام نمائید، بدین شکل با یک تیر دو نشان زده اید و چنانچه نسبت به مسائل مالی و پولی ابهام خاصی برایتان وجود دارد آن را برطرف نموده و پس از آن اطلاعات مورد نیاز بچه ها را در اختیارشان قرار می دهید.
اما راهکار چهارم آموزش مسائل تئوری در غالب بازی و تفریح به بچه هاست.

به عنوان مثال چنانچه بخواهید مفهوم پس انداز کردن، و یا بودجه بندی را به کودکان خود آموزش دهید مطمئن باشید آموزش آن در قالب توضیحات تئوری خیلی کاربردی ندارد و عملا وقت خود را هدر داده اید.

بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که سه قولک فانتزی برای او تهیه کنید و یکی را برای پس انداز کردن دومی را برای خرید کالاهایی که کودک شما دوست دارد آنها را به دست آورد و جزء خواسته های او محسوب می شود و قلک سوم را برای امور خیریه اختصاص دهید. باتوجه به درصدهایی که از قبل برای کودک خود توضیح داده اید، برای همه پول هایی که به دست او می رسد، با کمک شما به آنها پول می ریزد و وقتی که چارچوب کار را خوب یاد گرفت خودش می تواند به صورت مستقل این کار را انجام دهد.

با تمرین و تکرار این نحوه تقسیم پول، کودکان مفهوم بودجه بندی را به راحتی درک می کنند.

۶- رفتار درست والدین در مسائل مالی بهترین آموزش برای کودکان است

وقتی که در مورد هوش مالی و مسائل وابسته به آن برای فرزندان خود نکاتی را مشخص می نمائید، خودتان به عنوان اصلی ترین الگوی رفتاری آنها باید مطابق آن عمل نمائید.

فرض کنید قرار است که مبلغ پولی را در یک زمان بندی مشخص برای تعویض اتومبیل خود پس انداز نمائید و فرزند شما نیز از این تصمیم آگاهی دارد. ناگهان سرو کله یکی از دوستان صمیمی شما پیدا می شود و با اصرار و تعریف و تمجید شما را ترغیب می کند که به یک سفر خارج از کشور بروید، و به همین سادگی تمامی پس اندازی که برای تعویض ماشین مورد نظرتان کنار گذاشته اید را خرج این سفر می کنید.

درست است که حسابی به شما خوش می گذرد و کلی خاطره برایتان ساخته می شود، ولی وقتی با اتومبیل قدیمی و مستهلک خود به علت اشکال فنی در جاده می مانید، آیا می توانید توجیه مناسبی از عدم رعایت اولویت بندی کاری که انجام داده اید به فرزند خود داشته باشید. و از او بخواهید که در پس انداز کردنش برای رسیدن به خواسته هایش پایدار باشد؟
طبیعی است که تمامی آموزشهایی که به او در این باره داده اید بی اثر شده و به احتمال بسیار زیاد کودک، رفتارتان را الگوی خود قرار میدهد.

7-با بچه ها در مورد اشتباهات مالی خود، به صورت درستی گفتگو کنید

ممکن است هر یک از ما در طول زندگی خود در مورد تصمیماتی که در مسائل مالی زندگی مان داشته ایم، اشتباهاتی را مرتکب شده باشیم.

اگر مرتب آن را تکرار کنیم و تنها از آن به عنوان توجیهی برای عدم موفقیت خود در آینده استفاده نمائیم، مطمئن باشید این پیام را به کودک خود منتقل کرده اید که همه ما در زندگی قربانی دست و پابسته تاثیرات اجتماعی اطرافمان هستیم و هر آنچه که بر سرمان می آید بدون چون چرا باید بپذیریم و شرایطی برای اصلاح اشتباهات گذشته برایمان وجود ندارد. بنابراین اولین مهم ترین گام این است که اشتباهات مالی خود را بپذیریم.
دومین نکته ای که در مورد اشتباهات مالی به آن لازم است توجه کنید این است که وقتی در مورد آنها صحبت می کنید خیلی به جزئیاتش نپردازید و هیچ وقت از بیان خاطرات آن به عنوان یکی از افتخارات فراموش نشدنیتان یاد نکنید.

8- در مورد میزان درآمد خود با فرزندانتان صادق باشید

خیلی از مواقع ممکن است فرزند شما خواسته ای داشته باشد که اجابتش در آن زمان بنا به دلایل مختلف برایتان فراهم نباشد. اگر چنین است لازم است دلایل خودتان رابه صورت شفاف برای او بازگو کنید و به راحتی به او یادآور شوید که این مورد خاص در بودجه خانواده تعریف نشده و امکان تهیه آن برایتان فعلا وجود ندارد.

اشتباهی که برخی از والدین در این مواقع مرتکب می شوند این است که به فرزندانشان به دروغ می گویند پول ندارم.

فرض کنید که بعد از این جریان شما برای تهیه وسیله ای، حالا هر چیزی که تصورش را بکنید مبلغ قابل توجهی را اختصاص دهید، فکر می کنید که هضم این مسئله برای فرزند شما آسان خواهد بود؟
برخی از والدین نیز هستند که درباره مبلغ حقوق و یا درآمدی که دارند خیلی شفاف با بچه ها صحبت نمی کنند و گاهی پیش می آید که بچه ها به صورت غیرمترقبه و اتفاقی از میزان آن آگاهی پیدا می کنند.

بدیهی است به غیر از مشکل اخلاقی این نوع تربیت که تائید دروغ گویی است، شما با انجام این کارتان آموزش درست مالی را از کودکان محروم کرده اید.

۹-از برنامه های مالی خود خیلی اظهار نارضایتی نکرده و مدام از آنها شکایت نداشته باشید

بعضی از آدمها نق زدن و خود را مواخذه کردن جزئی از زندگی آنها شده و این گلایه مندی ها را مخصوصا به اوضاع مالی خود ربط می دهند، اینکه مدیریت اقتصادی خوبی نداشته ام، و جای مناسبی نتوانسته ام سرمایه گذاری کنم، گله مند از اینکه همه سرمایه ام را به دلیل بی لیاقتی از دست داده ام و یکی از شرکایم سرم را کلاه گذاشته و بسیاری از این افکاری که معمولا به صورت مداوم هم بر سر زبان آورده می شود هیچ کمکی به شما نمی کند، و تاثیر مخربی نیز بر روند آموزش هوش مالی فرزند شما می گذارد. شاید باورتان نشود ولی حتی حالت بدنی شما نیز می تواند بر این مسئله تاثیر گذار باشد.

“آلکس تودورف” در دانشگاه پرینستون نشان داده قضاوت بر اساس چهره های نامزدهای سیاسی تنها در چند ثانیه می تونه ترکیب ۷۰ درصد سنای آمریکا و نتایج انتخابات فرمانداری در این کشور را تغییر دهد.

برخی از روانشناسان حوزه اجتماعی و رسانه های نوظهور ثابت کرده اند حتی شکلک هایی که در دنیای مجازی رد و بدل می شوند می توانند برداشت گیرنده پیام شما را نسبت به منظوری که داشته اید و محتوای اطلاعاتی که برای او منتقل کرده اید را تغییر دهد. حالا با این توضیحات فرض بگیرید که فرزند شما در خانه مدام در حال گوش دادن به صحبت ها و نگاه کردن به طرز رفتارهای غیرکلامی تان در مواجهه با مسائل گذشته مالی تان باشد. فکر می کنید با این وضعیت، او می تواند رویکر مثبتی نسبت به پول داشته و آینده خوبی از نظر مالی برای خود ترسیم نماید؟
لازم نیست از اینکه در گذشته پس انداز نداشته اید یا نتوانستید پول تان را به شکل مناسبی مدیریت کنید خیلی برای فرزندتان صحبت کنید، بلکه به جای آن مناسب است خیلی مثبت و سازنده در مورد پول، درآمد و هوش مالی گفتگو کنید، و حتی اگر خیلی هم در این زمینه خوب عمل نکرده اید، نقش افراد شکست خورده را در گفتار و عمل برای او مدام بازی نکنید.

۱۰- اختلافات مالی را با شریک زندگی خود علنی نکنید و سعی کنید هر دو نفر به آموزش مسائل مالی به فرزندان پیش قدم باشید.

در روانشناسی تربیتی به انجام رفتارهای یکسان والدین در حضور کودکان و پرهیز از علنی کردن اختلافات نظرات در همه زمینه ها تاکید فراوانی شده است. و اختلافات نظرات در هر زمینه ای که باشد بعدها بر روی شخصیت کودک تاثیر زیادی می گذارد.
در بسیاری از خانواده های ایرانی معمولا هر یک از زوجین در مورد نحوه عملکرد مالی طرف مقابل نقطه نظرات و یا شاید هم اختلاف نظراتی دارند و چه بسا مشاجرات زیادی نیز در این مورد با یکدیگر داشته باشند.

شاید باورتان نشود ولی طبق تحقیقاتی که در کشورهای پیشرفته اخیرا انجام گرفته دانشمندان ثابت کرده اند که کودکانی که در معرض مدام دعواهای والدین بر سر اختلافات مالی بوده اند، در بخش مالی زندگی خود ۲ تا ۳ برابر ضعیف تر عمل کرده اند.

هیچ وقت نظرات قطعی مالی خود را بدون مشورت کردن با همسر خود در حضور کودکان اعلام نکنید چرا که بعد از آن ممکن است اختلافاتی با همسر خود پیدا کنید و آن وقت جمع کردن قضیه مشکل می شود.

به هر حال هیچ لزومی ندارد که فرزندتان متوجه اختلافات مالی شما با همسرتان شود و مناسب است که هر دوی شما رفتار یکسانی در مورد مسائل مالی خانواده خود داشته باشید.
آنچه مسلم است این است که فرزندان شما هیچ وقت احساس تفاوت جنسی را حتی در آموزش های مالی که پدر و مادرها به آنها می دهند نباید پیدا کنند.

در پاره ای از موارد وقتی فرزندان سئوالاتی در خصوص برخی از موضوعات مالی می کنند، ملاحظه می شود که مادر پاسخ صحیح را منوط به حضور پدر خانواده و پرسیدن پاسخ از او می کنند. به عبارت دیگر در این خصوص اظهار نظری نمی کنند.

حتی اگر پاسخ درست سئوالات فرزندتان را در حوزه پولی و سرمایه گذاری نمی دانید، خیلی راحت به او بگویید که چون پاسخ دقیق سئوالی که پرسیدی را نمی دانم لازم است در مورد آنها بررسی های لازم را انجام دهم و بعد از اطمینان از پاسخ مربوطه آن را به شما خواهم گفت.